Daawaynta dabiiciga ah ee xanuunka Gaaska

 

Xanuunka gaaska (flatulence) waa xaalad caadi ah oo inta badan sababa raaxo-darro ku timaada caloosha, waxaana laga yaabaa inuu la socdo matag, qandho, iyo xanuun caloosha ah. Si dabiici ah oo caafimaad leh ayaa looga hortagi karaa ama loo daweyn karaa iyadoo la sixayo jadwalka cuntada. Habkani wuxuu ka koobnaan doonaa cuntooyin gaar ah oo kor u qaada dheefshiidka isla markaana yareeya uruurinta gaaska.

Sababaha Xanuunka Gaaska

Gaasku wuxuu ka yimaadaa hawada aan liqno ama waxa uu ka dhasha dheefshiidka cuntooyinka qaarkood.

Sababaha ugu waaweyn waxaa ka mid ah:

• Cuntooyinka dufanku ku badan yahay: Dufanku waxa uu gaabis ka dhigaa hab-dheefshiidka, taasoo keenta in gaas badan caloosha ku ururo.

• Cuntooyinka fibre-ta leh: In kasta oo fibre-ta caafimaad u tahay jirka, haddana haddii la cuno xad-dhaaf, waxay keeni kartaa gaas.

• Isticmaalka cabitaannada kaarboonaysan: Cabitaannada kaarboonaysan waxay hawada ku kordhiyaan mindhicirka.

• Xasaasiyadda sonkorta caanaha (lactose intolerance): Dadka qaar uma adkeysan karaan sonkorta caanaha, taasoo keenta in caanaha si sax ah aan loo dheefshiidin, gaas badanna uu caloosha ku uruuro


Sixidda Jadwalka Cuntada ee Dabiiciga ah

Si loo daweeyo xanuunka gaaska, waxaa muhiim ah in la sameeyo isbeddel ku saabsan jadwalka cuntada. Qodobada soo socda ayaa muhiim u ah sixidda jadwalka cuntada:


1. Ka Fogaanshaha Cuntooyinka Sababa Gaaska

Waxaa muhiim ah in qofku ka fogaado cuntooyinka si weyn u keena gaaska, gaar ahaan cuntooyinka ay ku badan yihiin:

• Digirta iyo cuntooyinka kale ee fibre-ta leh: Digirta, lentil-ka, iyo kabeedka waxaa ku jira fibre badan oo ay adag tahay in la dheefshiido. In kasta oo fibre-ta caafimaad tahay, cuntooyinkan waa in si tartiib ah loo isticmaalo ama loo diyaariyo si fiican si looga hortago gaaska.

• Cuntooyinka caanaha ka kooban: Haddii qofku leeyahay xasaasiyadda lactose, waxaa lagula talinayaa inuu ka fogaado caanaha iyo cuntooyinka kale ee laga sameeyo caanaha sida farmaajada iyo yogurt-ka.

• Cuntooyinka sonkorta leh: Cuntooyinka ay ku jiraan sonkoraha sida sorbitol iyo fructose waxay sababaan uruurinta gaaska, sida nacnaca, cabitaannada sonkorta leh, iyo casiirka.


2. Ku Darista Cuntooyinka Ka Caawiya Dheefshiidka

Waxaa jira cuntooyin dabiici ah oo gacan ka geysan kara yaraynta gaaska iyo xoojinta habka dheefshiidka. Kuwaas waxaa ka mid ah:

• Sinjibiil: Sinjibiishu waxa ay kaa caawinaysaa burburinta cuntada iyo xoojinta socodka mindhicirka. Waxaa lagu dari karaa biyo kulul oo loo cabo shaah ahaan, ama lagu darsado cuntada.

• Mint: Mint-ka ama caleemaha naacawiga ah waa daawo dabiici ah oo caawisa dejinta murqaha caloosha iyo ka hortagga gaaska. Shaaha mint-ka waa mid aad u waxtar leh.

• Fennel: Fennel waa geed leh awood uu ku dejiyo caloosha oo loo isticmaalo daawo ahaan tan iyo waqtiyadii hore. Qofku wuxuu calalin karaa iniinaha fennel-ka ama wuxuu ka samaysan karaa shaah.


3. Habka Cuntada Loo Cuno

Nidaamka iyo habka cuntada loo cuno ayaa door weyn ka ciyaara sida dheefshiidka u shaqeeyo:

• Cunista qaddar yar oo badan: Halkii mar qura la cuni lahaa cunto badan, waxaa habboon in la cuno qaddar yar oo marar badan maalintii. Tani waxay yareynaysaa culeyska saaran mindhicirka iyo fursadda uu gaaska ku ururin karo.

• Si tartiib ah u cun: Cunista degdega ah waxay keeneysaa in qofku hawada uu liqo, taas oo sababta in gaas badan caloosha ku ururo.

• Ka fogaanshaha cabitaannada kaarboonaysan: Cabitaanada kaarboonaysan sida soda, waxay sababaan kororka gaaska gudaha caloosha.


4. Biyaha oo La Badiyo

Cabista biyo ku filan inta u dhexeysa cuntooyinka waxay si weyn u caawisaa burburinta cuntada iyo xoojinta socodka dheefshiidka. Biyaha waxay ka hortagaan in cuntooyinku ku yaraadaan mindhicirka, taasoo yareysa gaaska.


5. Ku Darista Fibre Si Tartiib Ah

Fibre-ta waxay muhiim u tahay caafimaadka, laakiin haddii si degdeg ah loo kordhiyo, waxay keentaa gaas. Waa in si tartiib ah loogu daro cuntooyinka si jidhku u helo waqti uu ula qabsado.


Talooyin Dheeraad ah

• Jimicsiga joogtada ah: Jimicsigu wuxuu ka caawiyaa caloosha inay si fiican u shaqeyso, isagoo ka hortaga uruurinta gaaska iyo dhibaatooyinka kale ee mindhicirka.

• Ka fogaanshaha xanjada: Xanjo cunista waxay sababtaa in hawada la liqo, taas oo keenta in gaas badan caloosha ku ururo.

• Cabitaanka shaaha dabiiciga ah: Shaaha laga sameeyo dhir dabiici ah sida sinjibiisha iyo mint-ka waxay ka caawiyaan yaraynta gaaska iyo dejinta caloosha.



Gabagabo

Si dabiici ah oo caafimaad leh ayaa looga hortagi karaa xanuunka gaaska, iyadoo la raacayo sixida jadwalka cuntada. Waxaa muhiim ah in la iska ilaaliyo cuntooyinka sababa gaaska, lana kordhiyo kuwa caawiya dheefshiidka. Isbedelkan waxaa ka mid ah ku darista cuntooyinka sida sinjibiil, fennel, iyo biyaha, iyo sidoo kale in cuntooyinka dufanka badan iyo sonkortu ku yartahay laga fogaado. Cuntada si tartiib ah oo qaddar yar-yar loo cuno, biyo badan la cabo, iyo jimicsi joogto ah oo la sameeyo ayaa sidoo kale yareynaya dhibaatooyinka gaaska oo qofku uu si dabiici ah uga bogsan karo.